Jak odzyskać zdrowie po COVID-19?
Na jakie lekkie i ciężkie powikłania naraża nas COVID-19? Jakie badanie laboratoryjne i obrazowe należy wykonać? Na czym polega leczenie oraz co obejmuje rehabilitacja? Ile trwa powrót do zdrowia? Przeczytaj ten artykuł i zmień ważne pytania w konkretne odpowiedzi.
Powikłania po chorobie COVID-19
Powikłania po chorobie COVID-19 obejmują bardzo długą listę zróżnicowanych objawów o różnym nasileniu. Warto mocno podkreślić, że wielu specjalistów twierdzi, że powikłania po covidzie są często dużo bardziej niebezpieczne dla zdrowia niż sama infekcja koronawirusem. Należy także dodać, że objawy po COVID mogą obejmować:
- powikłania oddechowe;
- powikłania kardiologiczne;
- powikłania ze strony układu pokarmowego;
- powikłania neurologiczne;
- powikłania psychiczne;
- długi ogon COVID.
Lekkie powikłania po COVID-19
Najczęściej występujące lekkie powikłania po COVID-19, które nie zagrażają bezpośrednio naszemu życiu to m.in.:
- spadek kondycji i brak energii;
- chroniczne zmęczenie;
- lekkie duszności;
- obniżona wydolność oddechowa;
- mgła covidowa (m.in. dezorientacja);
- depresja i stany lękowe;
- biegunka;
- zespół jelita nadwrażliwego;
- migrenowe bóle głowy;
- bóle stawów;
- bóle mięśni;
- stany podgorączkowe;
- zaburzenia węchu i smaku;
- wysypki skórne;
- przebarwienia na dłoniach i stopach.
Ciężkie powikłania po COVID-19
Najczęściej występując ciężkie powikłania po COVID-19, które narażają nas na trwałe problemy zdrowotne lub w skrajnych przypadkach na śmierć to m.in.:
- ciężkie duszności;
- trudności w oddychaniu;
- zespół niewydolności oddechowej ARDS;
- ostra niewydolność oddechowa;
- ból i ucisk w klatce piersiowej;
- zapalenie płuc;
- zwłóknienie płuc;
- zaburzenia rytmu pracy serca;
- uszkodzenia mięśnia sercowego;
- zawał serca;
- zakrzepica;
- uszkodzenia wątroby;
- neuropatia;
- udar mózgu;
- nasilenie objawów innych chorób przewlekłych.
Leczenie po COVID-19
Leczenie po COVID-19 zawsze powinno rozpoczynać się od wizyty lekarza medycyny rodzinnej lub innego specjalisty. Nie ma bowiem uniwersalnej tabletki lub gotowych rozwiązań, które od ręki łagodzą lub całkowicie niwelują powikłania po przebytej infekcji koronawirusem. Objawy, które utrzymują się przez dłuższy czas mogą mieć poważne następstwa zdrowotne dlatego w żadnym razie nie można ich bagatelizować.
Wiele osób ma tendencję do stawiania autodiagnozy na podstawie artykułów znalezionych w wyszukiwarce Google. Zwłaszcza teraz, gdy wiele serwisów oraz portali internetowych publikuje treści dotyczące wszystkiego co wiąże się z wirusem SARS–CoV–2, jego mutacjami oraz chorobą COVID-19.
Łatwy dostęp do informacji medycznych i para-medycznych w wielu przypadkach sprawia, że na podstawie tych publikacji samodzielnie rozpoznajemy chorobę oraz ustalamy sposób leczenia. Takie postępowanie jest niewłaściwe i może skutkować poważnymi konsekwencjami. Z tego względu jeszcze raz pragniemy podkreślić, że leczenie po covidzie, jak i leczenie każdej innej choroby powinno rozpocząć się od konsultacji lekarskiej.
Jakie badanie po COVID-19
I znów chcemy zaznaczyć, że badania krwi, wymazy, czy badania obrazowe po COVID-19 powinny zostać zlecone przez lekarza, który kompleksowo oceni nasz stan zdrowia oraz weźmie pod uwagę konkretne objawy. Warto dodać, że lekarze apelują i zachęcają, aby skontrolować stan zdrowia po przebytej infekcji, nawet jeżeli nie narzekamy na powikłania, czy incydentalne objawy po wyleczeniu infekcji.
Niezależnie od tego, że każdy przypadek wymaga indywidualnej diagnostyki, to możemy wymienić badania, które są najczęściej zlecane przez specjalistów w przypadku podejrzewania lub stwierdzenia powikłań po infekcji koronawirusem.
Badania krwi po COVID-19
Najczęściej zlecane badania laboratoryjne krwi po COVID-19 to:
- morfologia z rozmazem (ocena jakości i ilości składników krwi);
- CRP, tj. biało C-reaktywne (wskaźnik toczącej się infekcji i stanów zapalnych);
- poziom hormonu TSH (funkcjonowania tarczycy);
- poziom kreatyniny (funkcjonowanie nerek);
- lipidogram, tj. CHOL, HDL, LDL, TG (funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego);
- badanie poziomu elektrolitów – sodu i potasu (funkcjonowanie gospodarki wodno-elektrolitowej oraz diagnostyka zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej);
- próby wątrobowe: transaminaza alt i transaminaza ast (funkcjonowanie wątroby);
- poziom witaminy D (ocena ilościowa);
- d-dimery (ocena ryzyka incydentów zakrzepowo-zatorowych).
Badania obrazowe po COVID-19
Najczęściej zlecane badania obrazowe po COVID-19 to:
- RTG płuc (ocena stanu płuc);
- EKG i ewentualnie próba wysiłkowa echo serca (ocena stanu serca);
- spirometria (ocena wydolności płuc);
- USG jamy brzusznej (ocena narządów miąższowych, takich jak nerki, wątroba, trzustka, śledziona, nadnercza oraz drogi żółciowe);
- rezonans magnetyczny głowy (m.in. diagnostyka chorób neurologicznych).
Co obejmuje leczenie po COVID-19
Po przeprowadzeniu odpowiednich badań specjaliści zalecają leczenie, które najczęściej obejmuje takie elementy jak:
- objawowe i profilaktyczne leczenie farmakologiczne;
- suplementacja diety (w przypadku niedoborów);
- wzmacnianie odporności organizmu;
- pro-zdrowotna i zbilansowana dieta dopasowana do zapotrzebowania kalorycznego;
- rehabilitacja oddechowa, w tym ćwiczenia oddechowe;
- aktywność fizyczna dopasowana do aktualnej kondycji, wieku i stanu zdrowia;
- wypoczynek i techniki relaksacyjne;
- wsparcie psychologiczne (w razie potrzeby).
Powyższa lista odzwierciedla złożony proces leczenia COVID-19, który wymaga indywidualnego oraz holistycznego podejścia.
Na czym polega rehabilitacja po COVID-19?
Rehabilitacja po COVID-19 w warunkach uzdrowiskowych polega na wykonywaniu zabiegów terapeutycznych i fizjoterapeutycznych mających na celu regenerację organizmu oraz przywrócenie poszczególnym układom pożądanej sprawności. Co bardzo ważne, istnieje także możliwość samodzielnej rehabilitacji po COVID-19 w warunkach domowych.
Co obejmuje rehabilitacja po COVID-19?
Rehabilitacja po COVID-19 zazwyczaj obejmuje takie elementy jak:
- stosowanie odpowiednie diety;
- ćwiczenia oddechowe;
- ćwiczenia relaksacyjne;
- ćwiczenia fizyczne;
- tlenoterapia;
Ile trwa leczenie i rehabilitacja po COVID-19
Jako, że powikłania po COVID-19 występują u co najmniej 50% osób zakażonych koronawirusem, a objawy utrzymują się od kilku tygodni do kilkunastu miesięcy trudno jest określić czas samego leczenia i rehabilitacji. Warto dodać, że proces regeneracji organizmu i poszczególnych układów zależy od takich elementów jak:
- lekki lub ciężki przebieg choroby COVID-19;
- choroby przewlekłe;
- ogólny stan zdrowia;
- ogólny stan psycho-fizyczny;
- kondycja układu immunologicznego;
- wiek;
- rodzaj powikłań;
- typ i stopień nasilenia objawów;
- podatność organizmu na leczenie;
- podatność organizmu na rehabilitację.