COVID-19 powikłania neurologiczne 

Powikłania neurologiczne po COVID-19 dotknęły wielu osób, które zaraziły się koronawirusem. Powikłania ze strony układu nerwowego mogą być krótko lub długotrwałe, a ich skutki bardzo poważne. Do najczęściej spotykanych należą utrata smaku i węchu, ale także drętwienie kończyn i parestezje (czucie opatrzne, takie jak pieczenie, kłucie i mrowienie) oraz tak zwana mgła covidowa. Odnotowano także przypadki udaru mózgu oraz krwotoków podpajęczynówkowych.       

Objawy neurologiczne po COVID-19

Objawy neurologiczne po COVID-19 występują stosunkowo często, ponieważ według różnych statystyk ponad 30% osób zakażonych koronawirusem doświadcza zaburzeń ze strony ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Należą do nich, m.in.:

• zawroty głowy;
• bóle głowy;
• zaburzenia równowagi;
• zaburzenia świadomości;
• nudności i wymioty;
• przewlekłe zmęczenie;
• zespoły demielinizacyjnych, takich jak ADEM, czy zespół Guillaina-Barrego;
• neuropatie (bóle neuropatyczne);
• parestezje (uczucie kłucia, palenia, mrowienie, czy drętwienia);
• tzw. mgła mózgowa.

Mgła mózgowa – co to jest?

Mgła mózgowa  (ang. brain fog) nie jest fachowym terminem medycznym, ani jednostką chorobową. Mgła mózgowa to raczej potoczne określenie, które obejmuje wiele symptomów ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Objawy te dość często towarzyszą takim schorzeniom jak borelioza, celiakia, nerwica, choroby tarczycy (np. Hashimoto), czy właśnie COVID-19.

Mgła mózgowa – przyczyny

Niestety nie jest znany mechanizm powstawania mgły mózgowej, choć jej przyczyną prawdopodobnie nadmierna aktywność układu immunologicznego prowadząca do jego upośledzenia. Zjawisko to określa się niekiedy jako „burza cytokinowa”. Cytokiny to białka wpływające na wzrost oraz pobudzenie komórek, które biorą udział w odpowiedzi immunologicznej. Wskutek chorób autoimmunologicznych lub ataku patogenów, takich jak wirus COVID-19, następuje upośledzenie mechanizmów komórkowych tych białek, które zaczynają atakować tkankę nerwową.

Mgła mózgowa – objawy

Tzw. mgła mózgowa najczęściej obejmuje następujące objawy: 

• problemy z koncentracją / obniżenie koncentracji;
• chwilowe otępienie i spowolnienie myślenia;
• regres zdolności intelektualnych;
• problemy z pamięcią krótkotrwałą (np. zapominanie pojedynczych słów);
• zmęczenie fizyczne i przewlekłe zmęczenie (utrzymujące się dłużej niż 6 miesięcy);
• migrenowe bóle głowy;
• rozdrażnienie, zniechęcenie oraz brak motywacji;
• objawy depresji.

Odkryj pakiety zdrowia i rozpocznij domową rehabilitację po COVID-19!

Mgła mózgowa a COVID

Mgła mózgowa jako powikłanie po przebytej infekcji wirusem COVID-19 określana jest także jako mgła covidowa. Lekarze i wirusolodzy dość szybko zauważyli, że oprócz powikłań związanych z układem oddechowym koronawirus powoduje także dysfunkcje neurologiczne. Na przestrzeni niemal dwóch lat okazało się, że problemy z układem nerwowym po COVID-19 mogą utrzymywać się nawet kilka miesięcy po ozdrowieniu. Co więcej, obserwacje pozwalają wysnuć tezę, że mgła mózgowa po COVID-19 to powikłanie, na które bardziej narażone są osoby, które ciężko przeszły infekcję. Do tej grupy należą także seniorzy oraz ludzie borykający się z chorobami neurologicznymi, takimi jak choroba Alzheimera. Objawy mgły mózgowej zaostrzyć mogą, m.in.:   

• przewlekły stres;
• depresja i/lub nerwica;
• mała ilość snu;
• zbyt niska aktywność fizyczna lub jej brak;
• niewłaściwa dieta.

Mgła covidowa?

Mgła covidowa lub mgła pocovidowa to określenie, które powstało w czasie pandemii. Obejmuje ono spektrum objawów przypisywanych do „mgły mózgowej”, tyle że wywołanych infekcją SARS-CoV-2.

WAŻNE

Objawy mgły covidowej takie jak chwilowa utrata koncentracji, czy dekoncentracja nie jest bezwzględnym wskazaniem do badań obrazowych, takich jak tomografia komputerowa głowy, czy rezonans magnetyczny. Należy jednak pamiętać, że jeśli objawy przypominają udar mózgu (np. drętwienie twarzy, niedowłady, chwilowa utrata wzroku, niewyraźna mowa, drżenie ciała) należy niezwłocznie udać się do lekarza i wykonać niezbędne badania diagnostyczne. Warto o tym wiedzieć, ponieważ do powikłań neurologicznych po COVID-19 należą także:

• udar niedokrwienny;
• udar wtórnie ukrwotoczniony;
• zakrzepica żył.

Mgła covidowa – leczenie

Niestety nie opatentowano substancji czynnych zapewniających skuteczne leczenie mgły covidowej. Rehabilitacja i redukcja objawów obejmuje zestaw „dobrych praktyk”, takich jak:

• wypoczynek;
• redukcja stresu;
• odpowiednie nawodnienie organizmu (minimum 1,5-2 l wody dziennie);
• odpowiednia ilość snu;
• aktywność fizyczna dopasowana do stanu zdrowia, wieku oraz kondycji;
• odpowiednio zbilansowana dieta;
• ćwiczenia oddechowe.

Odkryj pakiety zdrowia i rozpocznij domową rehabilitację po COVID-19!

Ile trwa mgła covidowa?

Zazwyczaj mgła covidowa trwa kilka tygodni. Jeżeli objawy utrzymują się co najmniej przez dwa miesiące można mówić o powikłaniach określanych jako długi ogon covid-19.

Zaburzenia węchu i smaku po COVID-19

Jednym z podstawowych i często spotykanych objawów infekcji wirusem COVID-19 jest nagła lub stopniowa utrata węchu i smaku. Wg danych udostępnionych przez BBC* około 65% zakażonych wskazuje ten problem jako jeden z pierwszych symptomów infekcji koronawirusem. Ten uciążliwy problem może utrzymywać się nawet kilka miesięcy po wyleczeniu infekcji. Istnieją także przypadki, że ozdrowieńcy przez długi czas skarżą się na zaburzenia węchu (anosmia) i smaku (parosmia). W praktyce oznacza to, że wrażenia zmysłowe są opatrzne, np. te zapachy i smaki, które zwykle uznajemy za przyjemne nagle odczuwamy jako przykre.  Wiele osób, które przeszły COVID-19 deklaruje, że wąchając lub smakując pewne potrawy, czuje zapach/smak zgniłego mięsa, zgniłego jajka, spalenizny lub fekaliów (zapach podobny do wyziewów toaletowych / szamba). Co ciekawe, zaburzenia smaku i węchu mogą pojawić się nawet 2 miesiące po infekcji wirusem COVID-19.

Fantosmia, czyli omamy i halucynacje węchowe po COVID-19

Do zaburzeń węchu po COVID-19 należy także fantosmia, czyli omamy i halucynacje zmysłowe. Polegają one na tym, że ozdrowieńcy czują zapachy, które w rzeczywistości nie istnieją.

Warto dodać, że wszystkie zaburzenia smaku i węchu mogą powodować niechęć do spożywania pokarmów, frustrację, a nawet stany depresyjne.

Ile trwa utrata lub zaburzenia węchu po COVID-19?

Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi i w każdym przypadku proces ten jest uzależniony od tempa zdolności komórek węchowych do samoistnej regeneracji. Wiele osób odzyskuje zdolność prawidłowej identyfikacji bodźców zapachowych po upływie kilku dni lub tygodni po zakażeniu. Bywa jednak, że ozdrowieńcy borykają się z problemem całkowitej utraty lub zaburzeń węchu po COVID 19 przez długie miesiące.  Niektóre osoby deklarują, że zmysł smaku i powonienia poprawił się tylko w małym stopniu.

Zaburzenia węchu i smaku po COVID-19 – leczenie

Jeżeli brak węchu lub smaku, albo zaburzenia tych zmysłów trwają dłużej niż 2-3 tygodnie zaleca się wykonywanie:

• ćwiczeń węchowych (polegających na dostarczaniu silnych oraz zróżnicowanych bodźców zapachowych oraz wizualizacji);
• ćwiczeń oddechowych, które poprawiają kondycję dróg oddechowych;
• ćwiczeń relaksacyjnych;
• suplementację kwasów omega-3 (najlepiej po konsultacji z lekarzem).